Kalın Barsak (Kolon) Polipleri
KALIN BARSAK (KOLON) POLİPLERİ
Polip barsak duvarında oluşan küçük hücre kümeleridir. Kolon poliplerinin çoğu zararsızdır. Ancak zamanla bazı kolon polipleri kolon kanserine dönüşebilir.
Kolon polipleri genellikle belirti vermez. Düzenli tarama testleri yaptırmak önemlidir, çünkü erken evrelerde bulunan kolon polipleri genellikle güvenli ve tamamen çıkarılabilir. Kolon kanseri için en iyi korunma, poliplerin düzenli olarak taranması ve çıkarılmasıdır.
Barsak polipleri genellikle belirti vermez. Kolonoskopi sırasında görülene kadar kadar bir polipiniz olduğunu bilemeyebilirsiniz.
Bununla birlikte, kolon polipleri olan bazı kişilerde şunlar olabilir:
• Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik: Bir haftadan uzun süren kabızlık veya ishal.
• Dışkı renginde değişiklik: Dışkıda kırmızı kan çizgileri veya siyah dışkı.
• Demir eksikliği anemisi: Dışkı da görünür kan olmadan poliplerden yavaş yavaş kanama olabilir. Uzun süreli kanama, kendinizi yorgun ve halsiz yapan demir eksikliği anemisine yol açabilir.
• Ağrı: Büyük bir kolon polipi bağırsağınızın bir kısmını tıkayarak karın ağrısına yol açabilir.
• Rektal kanama: Barsak polipleri, barsak kanserleri, hemoroitler veya anüsün küçük yırtıkları rektal kanamaya sebep olabilir.
Polip gelişme risk faktörleri
• Yaş, Kolon polipli çoğu insan 50 yaş ve üzerindedir. Yaş ilerledikçe polip olma ihtimali artar.
• Ülseratif kolit veya Crohn gibi inflamatuvar barsak hastalıkları.
• Aile öyküsü. Aile bireylerinde polip olanlar.
• Sigara veya alkol kullanımı.
• Fazla kilolu olmak, egzersiz eksikliği
• Irk. Siyah Amerikalıların kolon kanseri geliştirme riski daha yüksektir.
• Bazı kalıtsal hastalıklar.
Polip türleri
Adenömatoz polipler
Kanserleşme potansiyeli en yüksek poliplerdir. Adenomatöz poliplerin kanserleşeceği kesin değildir, ancak kalın bağırsak kanserleri % 90’ın üzerinde bir oranla adenomatöz polip zemininde geliştiğinden, bunların tam olarak çıkartıldığından emin olunması gerekir.
Adenomatöz polipler mikroskop altında görülen morfolojik (biçimsel) özelliklerine göre 3 tipte olabilir.
1. Tübüler adenom
2. Tübülovillöz adenom
3. Villöz adenom
Bunlar içinde kanserleşme potansiyeli en fazla olan villöz adenomdur.
Hiperplastik Polip
Kolonda en sık görülen polip tipi hiperplastik poliplerdir. Bunların genel olarak kanserleşme potansiyeli taşımadığı kabul edilir. Çok nadir olarak kanserleşebilir.
Karsinoid Polip
Bu tip poliplerde polip in büyüklüğü artıkça kanserleşme potansiyeli de artmaktadır. Polipin çıkarılmasından sonra yapılan patolojik inceleme kanserleşme potansiyeli hakkında bilgi verir.
İnflamatuar Polip (Yalancı Polip)
Bu polipler sıklıkla uzun süreli Ülseratif kolit, Crohn hastalığı gibi barsak hastalığı olanlarda görülür. Bu gruba giren poliplerin çoğu küçük ve sapsızdır; fakat bazıları bağırsak tıkanıklığına (obstrüksiyonuna) yol açabilecek kadar çok sayıda veya büyük boyutta olabilirler.
Hamartomatöz Polip
Kanserleşme potansiyelinin çok nadir olduğu poliplerdir. Ancak “Cowden Sendromu”, “Peutz Jeghers Sendromu”, “Cronchite-Canada Sendromu” gibi çeşitli sendromlarla birlikteliği olup, beraberinde başka organlara ait kanserler görülebilmesi açısından önemlidir.
Polipler ne kadar erken çıkarılırsa, kansere dönüşmeleri o kadar az olasıdır.
Düzenli tarama yaptırarak kolon polipleri ve kolorektal kanser riskinizi büyük ölçüde azaltabilirsiniz. Bazı yaşam tarzı değişiklikleri de yardımcı olabilir:
• Sağlıklı alışkanlıklar edinin. Diyetinize bol miktarda meyve, sebze, kepekli tahıl ekleyin ve yağ alımınızı azaltın. Alkolü sınırlayın, tüm tütün kullanımını bırakın. Fiziksel olarak aktif kalın ve sağlıklı bir vücut ağırlığını koruyun.
• Kalsiyum ve D vitamini seviyenizi kontrol edin. Bazı çalışmalar D vitamininin kolorektal kansere karşı koruyabileceğini göstermiştir.
• Yüksek risk altındaysanız dikkatli olun. Ailenizde kolon polip öyküsü varsa, Kolon poliplerine neden olan kalıtsal veya edinsel hastalıklarınız var ise düzenli kolonoskopi yaptırınız.
• 50 yaşında veya daha büyük olanlar
• Ailede kolon kanseri öyküsü olanlar veya yukarıda belirtilen risk faktörüne sahip olanların daha erken yaşta kolonoskopi yaptırmaları çok önemlidir.
Özel maltepe ersoy hastanesi
Op.Dr Murat Aydın