Kontakt dermatit nedir?
Kontakt dermatit, cildin bir madde ile teması sonucu ortaya çıkan bir cilt iltihaplanmasıdır. Bu durum, cildin tahriş olması veya alerjik bir reaksiyon göstermesi sonucu meydana gelebilir.
İki tür kontakt dermatit vardır:
1. İrritan Kontakt Dermatit: Cildin bir tahriş edici maddeye maruz kalması sonucu gelişir. Bu maddeler arasında deterjanlar, sabunlar, asitler ve alkaliler gibi kimyasal maddeler bulunabilir. Cilt, bu maddelerle temas ettiğinde hemen veya zamanla tahriş olabilir.
2. Alerjik Kontakt Dermatit: Cildin belirli bir maddeye karşı aşırı hassasiyet geliştirmesi sonucu ortaya çıkar. Bu maddeler genellikle metaller nikel, lateks, kozmetik ürünler, bazı bitkiler veya ilaçlar olabilir. Alerjik kontakt dermatit genellikle temasın ardından birkaç gün içinde ortaya çıkar.
Kontakt dermatit belirtileri nelerdir?
Kontakt dermatitin belirtileri genellikle cildin temas ettiği maddeye, kişinin cilt tipine ve reaksiyonun şiddetine bağlı olarak değişebilir. Ancak, genel olarak şu belirtiler sıkça görülür:
1. Kızarıklık: Ciltteki kılcal damarların genişlemesi sonucu ortaya çıkan kızarıklık, kontakt dermatitin belirgin bir işaretidir.
2. Kaşıntı: Kaşıntı, genellikle kontakt dermatitin bir diğer yaygın belirtisidir. Cilt tahriş olduğunda, kaşıntı hissi ortaya çıkabilir.
3. Şişlik: Tahriş edilen bölgede ciltte şişlik olabilir. Bu genellikle iltihaplanmanın bir sonucudur.
4. Kabarcıklar: Alerjik reaksiyonlar genellikle ciltte kabarcıkların oluşmasına neden olabilir. Bu kabarcıklar sıvı ile dolu olabilir.
5. Kuruluk ve Pul Pul Dökülme: Tahriş edilen bölgedeki cilt genellikle kurur ve pul pul dökülebilir.
6. Ağrı veya Yanma: Cilt tahriş olduğunda, bazı kişiler ağrı veya yanma hissi yaşayabilir.
7. Kalınlaşma: Uzun süreli kontakt dermatit durumlarında, ciltte kalınlaşma veya çatlaklar görülebilir.
Belirtiler genellikle temasın ardından kısa bir süre içinde ortaya çıkar, ancak alerjik reaksiyonlarda belirtiler genellikle daha uzun süre devam edebilir.
Kontakt dermatit tedavisi nasıldır?
Kontakt dermatit tedavisi, genellikle belirtilerin şiddeti, tipi ve nedenine bağlı olarak değişiklik gösterir. İşte kontakt dermatit tedavisinde kullanılan bazı yaygın yöntemler:
1. Maddeyi Temas Etmemek: En etkili tedavi, cildi tahriş eden veya alerjik reaksiyonlara neden olan maddeyle teması önlemektir. Bu, özellikle belirlenen alerjenlere karşı hassasiyet gelişmişse önemlidir.
2. Topikal Kortikosteroid Kremler: Hafif ve orta şiddetli kontakt dermatit vakalarında, doktorlar genellikle topikal kortikosteroid kremler veya merhemler reçete eder. Bu ürünler, cildin iltihaplanmasını ve kaşıntısını hafifletmeye yardımcı olabilir.
3. Antihistaminikler: Kaşıntıyı hafifletmek ve rahatlamak için antihistaminik ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar genellikle uyku yapabilen yan etkilere sahip olabilir, bu nedenle dikkatli kullanılmalıdır.
4. Soğuk Paketler: Cildin şişlik ve ağrısını azaltmak için soğuk kompresler kullanılabilir.
5. Nemlendiriciler: Cildin kuruluğunu hafifletmek ve iyileşmeyi desteklemek için nemlendirici kremler kullanılabilir.
6. Steroidler: Şiddetli vakalarda, ağızdan kortikosteroidler reçete edilebilir. Ancak, bu ilaçların uzun süreli kullanımı ciddi yan etkilere yol açabilir, bu nedenle doktor gözetiminde kullanılmalıdır.
7. Fototerapi (Işık Tedavisi): Bazı durumlarda, özellikle kronik ve tekrarlayan kontakt dermatit vakalarında, doktorlar cilde belirli bir ışık türü uygulayarak iyileşmeyi teşvik edebilir.
Tedavi planı genellikle bireysel duruma göre ayarlanır ve bir dermatolog veya sağlık profesyoneli tarafından yönlendirilmelidir. Tedaviye başlamadan önce, kontakt dermatitin nedenini belirlemek ve temas edilen maddenin tespiti önemlidir.
Uzm. Dr. Babak Yousefi Majd
Maltepe Ersoy Hastanesi
Dermatoloji (Cildiye)